Nowe wykroczenia w Kodeksie Pracy – czyżby koniec pracy na czarno i wypłat pod stołem?

Od 1 grudnia 2020 roku w Kodeksie pracy pojawiły się nowe wykroczenia, jakie pracodawca może popełnić zatrudniając „na czarno” dłużnika alimentacyjnego lub też wypłacając mu wynagrodzenie w wyższej kwocie niż ta faktycznie wynikająca z umowy. W obydwu sytuacjach na pracodawcę może zostać nałożona kara grzywny w wysokości od 1.500,00 zł do 45.000,00 zł.

Pierwszy z nich tj. art. 281 §  2 Kodeksu pracy ukrócić ma sytuację, w której pracownicy oficjalnie są osobami bezrobotnymi, a faktycznie pracują u danego pracodawcy bez umowy o pracę. Aby popełnić wykroczenie muszą być łącznie spełnione następujące przesłanki:

  1. pracownik pracuje u pracodawcy bez pisemnej umowy o pracę,
  2. wobec takiego pracownika toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności z budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów (zaległości w Funduszu Alimentacyjnym)
  3. pracownik zalega z alimentami za okres dłuższy niż 3 miesiące

Druga sytuacja z kolei opisana w art. 282 §  3 Kodeksu pracy dotyczy sytuacji oficjalnie zatrudnionego pracownika, którego warunki umowy o pracę zostały potwierdzone na piśmie, jednakże faktycznie dokonywane wynagrodzenie nie odpowiada temu, które na tej umowie widnieje, mowa tu o przysłowiowej wypłacie „pod stołem” lub „w kopercie”. Pracodawca popełnia to wykroczenie, jeżeli będą spełnione następujące przesłanki:

  1. pracownik jest dłużnikiem alimentacyjnym,
  2. zaległości z tytułu alimentów dotyczą okresu dłuższego niż 3 miesiące,
  3. pracodawca wypłaca w rzeczywistości wyższe wynagrodzenie niże te wynikające z umowy o pracę z pominięciem potrącenia alimentacyjnego

Wykroczenie poza pracodawcą będzie również ponosiła osoba działająca w imieniu pracodawcy czyli mowa tu o dziale HR działającym w firmie. Co istotne, przepisy te nie uzależniają odpowiedzialności wskazanych osób od ich wiedzy na temat zaległości alimentacyjnych pracownika. Sam pracodawca nie jest uprawniony aby żądać takich danych od pracownika, ponieważ informacje te nie są objęte art. 221 Kodeksu Pracy, który wskazuje jakie dane pracodawca może domagać się od kandydata na pracownika lub pracownika.